Post Views: 30

การตรวจหาโรคแท้งติดต่อด้วยวิธี Rose Bengal Test (RBT) ในโค

Rose Bengal Test (RBT) เป็นการทดสอบคัดกรองโรคแท้งติดต่อ (Brucellosis) ในโค ที่ใช้กันแพร่หลาย เนื่องจากทำง่าย รวดเร็ว และไม่ต้องใช้เครื่องมือซับซ้อน หลักการคือใช้แอนติเจน Brucella abortus ที่ย้อมสี Rose Bengal มาผสมกับซีรั่มสัตว์หรือคน หากมีแอนติบอดีอยู่จะเกิดการตกตะกอน (agglutination)

ขั้นตอน

เขย่าน้ำยา Rose Bengal ให้เข้ากัน
หยดซีรั่ม 03 มล. ลงบนสไลด์
หยดน้ำยา Rose Bengal 0.03 มล. ข้างซีรั่ม
ใช้ไม้จิ้มฟันผสมซีรั่มกับน้ำยาเป็นวงกลมเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 ซม.
หมุนสไลด์เบา ๆ เพื่อช่วยการผสม
สังเกตการตกตะกอนภายใน 4 นาที

ระดับ	ลักษณะการตกตะกอน
0	ไม่มีการตกตะกอน ซีรั่มใส
+1	มีตะกอนละเอียดขนาดเล็ก เห็นได้เมื่อเอียงแผ่นกระจก ส่วนที่เป็นน้ำขุ่น
+2	ตะกอนละเอียดกระจาย เห็นได้ชัดเจนแม้ไม่เอียงแผ่นกระจก ส่วนที่เป็นน้ำขุ่น
+3	ตะกอนหยาบเกาะกลุ่มชัดเจนบริเวณขอบ ส่วนที่เป็นน้ำค่อนข้างขุ่น เห็นได้ภายใน
+4	ตะกอนหยาบเกาะกลุ่มชัดเจน ส่วนที่เป็นน้ำใส

การสรุปผล

ผลบวก (+1 ถึง +4) หมายถึงพบปฏิกิริยาระหว่าแอนติเจนและแอนติบอดี → สงสัยติดเชื้อ ต้องตรวจยืนยันด้วยวิธีมาตรฐาน เช่น MPAT, ELISA หรือ CFT
ผลลบ (0) หมายถึงไม่พบแอนติบอดีในระดับที่ตรวจได้
ควรตีความผลร่วมกับข้อมูลประวัติการสัมผัสสัตว์ และผลการตรวจอื่น ๆ

หากผลตรวจเป็น บวกชัดเจน

ควร ยืนยันผล ด้วยวิธีอื่นที่มีความจำเพาะสูงกว่า เช่น CFT (Complement Fixation Test), ELISA, PCR
สัตว์ที่ยืนยันผลบวกต้องเข้าสู่ มาตรการควบคุมโรค (ขึ้นอยู่กับระเบียบของประเทศ/กรมปศุสัตว์) เช่น
- การแยกสัตว์ออกจากฝูง
- ไม่ควรนำไปผสมพันธุ์หรือเคลื่อนย้าย
- ในหลายกรณีจะต้อง ทำลายสัตว์บวก เพื่อป้องกันการแพร่ระบาด

🟡 หากผลตรวจเป็น สงสัย (inconclusive / doubtful)

ควร เก็บตัวอย่างเลือดใหม่เพื่อตรวจซ้ำ
โดยทั่วไปแนวทางสากลแนะนำให้เจาะเลือดซ้ำ 2–4 สัปดาห์ หลังการตรวจครั้งแรก
- ถ้าผลซ้ำยังสงสัย → แนะนำตรวจด้วยวิธีที่จำเพาะกว่า (CFT, ELISA, PCR)
- ถ้าผลเป็นบวก → เข้าสู่กระบวนการควบคุมโรค
- ถ้าผลเป็นลบ → ถือว่าไม่ติดเชื้อ แต่ควรเฝ้าระวัง

📌 สรุปสำหรับการปฏิบัติ

ผลบวก → ยืนยันด้วยวิธีอื่น + แยกสัตว์/แจ้งเจ้าหน้าที่
ผลสงสัย → เจาะเลือดซ้ำใน 2–4 สัปดาห์
ควรส่งตรวจด้วยวิธีที่จำเพาะสูง หากเป็นไปได้ เพื่อยืนยันสถานะของสัตว์