ความสำคัญของ pH ต่อคุณภาพน้ำ

การตรวจสอบคุณภาพน้ำสามารถแบ่งง่ายๆ เป็น 3 ด้าน ได้แก่ 1. ด้านจุลินทรีย์ 2. ด้านกายภาพ เช่น ความขุ่น (Turbidity), สี (color), รสและกลิ่น (taste and ordor) และ 3. ด้านเคมี เช่น ค่าความเป็นกรด-ด่างหรือค่าพีเอช(pH), ความเป็นกรด (acidity), ความกระด้าง (hardness), เหล็ก(iron) และแมงกานีส(manganese), คลอไรด์ (chlorides), ฟลูออไรด์ (fluoride), ไนไตรท์และไนเตรท (nitrite, nitrate), ตะกั่ว (lead), สารหนู (arsenic) เป็นต้น

ในที่นี้เราจะกล่าวถึงความสำคัญของ ค่าความเป็นกรด-ด่าง หรือค่าพีเอช (pH) โดย น้ำธรรมชาติส่วนใหญ่จะมีค่า pH ค่อนข้างเป็นกลางอยู่ในช่วง 6.5 – 8.5 แต่น้ำสามารถเป็นกรดหรือด่างได้ กรณีน้ำที่มี pH ต่ำ เช่น น้ำที่มีก๊าซคาร์บอนไดออกไซละลายอยู่ เช่นโซดาและน้ำอัดลมอาจมี pH น้อยกว่า 5 ได้ หรือน้ำที่มีแนวโน้มว่ามีโลหะหนักที่มีความเป็นพิษปะปนอยู่เป็นต้น น้ำที่มี pH ต่ำ อาจส่งผลต่อการกัดกร่อนของท่อหรือระบบปะปากัด กร่อนท่อโลหะและแยกไอออนของโลหะลงไปในน้ำ ส่วนน้ำที่มีค่า pH สูงเช่น น้ำกระด้างที่มีคาร์บอเนตละลายอยู่ทำให้น้ำมีความเป็นด่างมากอาจมี pH สูงกว่า 9 เป็นต้น กรณีนี้อาจส่งผลให้ แร่ธาตุเกาะติดท่อและตัวเครื่องมือเครื่องใช้ ทำให้เกิดการสะสมของตะกรัน ทำให้ลดแรงดันน้ำหรือแม้กระทั่งการอุดตันท่อได้ นอกจากนี้ pH ยังส่งผลต่อกลิ่น-รสของน้ำ และมีผลต่อปฏิกิริยาทางเคมีและความสมดุลทางเคมีต่างๆ ในน้ำ การปรับปรุงคุณภาพน้ำจึงต้องควบคุมค่า pH ให้อยู่ในช่วงที่เหมาะสม ด้วยการตกตะกอนด้วยสารเคมี การแก้น้ำกระด้าง การฆ่าเชื้อโรค เป็นต้น

 (https://www.livehealthy.co.th/water-filler/what-is-ph-of-water/-17/6/68)

                    จากการที่กล่าวมาทั้งหมดแสดงให้เห็นว่า pH ที่ไม่เหมาะสมของน้ำ เป็นสัญญาณของการปนเปื้อนต่างๆ รวมทั้งจุลินทรีย์ด้วย ทำให้เป็นอันตรายต่อการอุปโภคหรือบริโภค ดังนั้นอย่างลืมตรวจคุณภาพน้ำกันนะคะ
ดังนี้เราจึงให้ความสำคัญและกำหนดเกณฑ์ของค่าความเป็นกรด-ด่างในน้ำอุปโภคและบริโภคดังแสดงในตาราง

อ้างอิง

• “สาระน่ารู้เกี่ยวกับคุณภาพน้ำ” กองมาตรฐานคุณภาพน้ำบาดาล https://www.dgr.go.th/dga/th/about/352 (เข้าถึง วันที่ 17/6/68)
• ศรีสันต์, สุพัตรา. “การพัฒนากระบวนการร่วมทาง กายภาพ-เคมี เพื่อผลิต น้ำหล่อเย็นและน้ำในหม้อไอน้ำจากน้ำใต้ดิน.” (2017).
• ขนิษฐา อัศวชัยณรงค์ “การปรับเปลี่ยนมาตรฐาน วิธีทดสอบน้ำเสียตาม Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA & WEF, 24thed., 2023” , วารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ http://lib3.dss.go.th › 2566_72_223_p.11-13.pdf (เข้าถึง วันที่ 17/6/68)